Vereniging van Oud-Parlementariërs

Niet uniek

De bestorming van het Capitool is zeker niet uniek. Bestormingen van of aanvallen op parlementen hebben zich in alle tijden en wereldstreken voorgedaan. En niet alleen in landen waar dat misschien wat meer voor de hand ligt. Ik noem hier bij wijze van (recente) voorbeelden: Koeweit (2011), Irak (2016), Noord-Macedonië (2017) en Venezuela (2017).

Ook in onbetwiste democratieën komt dit met enige regelmaat voor. Beroemd werd de aanval op en in het Spaanse parlement door een eenheid militairen onder leiding van luitenant kolonel Tejero in 1981. Hier was het oogmerk niet het verstoren van een debat, maar het plegen van een staatsgreep. Die uiteindelijk mislukte. In 2014 vond een aanslag in het parlement van Canada plaats door een aanhanger van Islamitische Staat. De schutter werd doodgeschoten terwijl hij zich in de nabijheid van de toenmalige premier van Canada bevond, die in het parlement vergaderde. Meer recent noem ik de bestorming van het Rijksdaggebouw in Berlijn in augustus vorig jaar.

Ook ons land heeft behalve het hierboven genoemde voorval in 1984 meer dan eens te maken gehad met bedreigingen in en rond het Binnenhof. Dat was het geval na de moord op Pim Fortuyn op 6 mei 2002. Destijds heeft de aanvankelijk veel te lichte bewakingseenheid grote moeite gehad “de lijn te houden” tot versterking kwam. In september 2002 poogde een activist van Greenpeace zich vast te ketenen aan het spreekgestoelte. In oktober 2014 was een groep Koerden deels tot in de hal van de Tweede Kamer binnengedrongen. In 2019 en 2020 probeerden boze boeren, protesterend tegen het stikstofbeleid, meerdere malen het Binnenhof met hun tractoren op te rijden. Er zijn veel meer gevallen geweest.

Net zoals wij ons allen betrokken voelen bij het wel en wee van ons eigen parlement, geldt dat voor de Amerikaanse oud-congresleden. Via de FP-AP, de Europese Associatie van Verenigingen van oud-parlementariërs waarbij wij als V.O.P. aangesloten zijn, bereikte ons de Verklaring van onze Amerikaanse oud-collega’s van  januari jongstleden. Dat de gebeurtenissen de Amerikaanse oud-collega’s hevig hebben aangegrepen blijkt uit het feit dat de Verklaring nog op de dag van de bestorming zelf is uitgebracht. De tekst is eenparig vastgesteld, met mede-instemming van de Republikeinse bestuursleden. De inhoud is zo indrukwekkend dat ik daaraan niets wil toevoegen. Ik geef hier alleen nog een paar citaten weer, zonder iets af te willen doen aan de andere zinsneden: “There is no longer a question where the line is between right or wrong”; “FMC calls on our political leadership to unite across the aisle”; “There is no ambiguity where the right side of history is today”.

Gezamenlijke oproep

Ook wij als Europese oud-parlementariërs voelen ons bijzonder betrokken bij deze gebeurtenissen. Die betrokkenheid heeft geleid tot een gezamenlijke oproep van de FP-AP (Europa), de FMC (Amerika) en de Canadese Vereniging van oud-parlementariërs onder de titel Appeal for Democracy and Dialogue van 5 februari (deze tekst is te vinden op de FP-AP website fpap-europe.org). Ook hier een paar citaten: “We…..are deeply concerned about recent attacks on democracy in America and dangerous tendencies in Europe”; “Conspiracy theories, unprecedented baiting against the results of democratic elections, spread of fake news despite clear evidence, the misuse of an invisible pandemic and the culmination through a brutal and violent mob put the fragile democracy at risk”; “We commit ourselves to defend democracy whenever and wherever it is at risk and to closely cooperate for this aim”. Het V.O.P. bestuur heeft met instemming kennis genomen van deze tekst. Penvoerder hiervan was Walter Schwimmer, die bij een aantal van ons zeker nog bekendheid geniet als voormalig secretaris-generaal van de Raad van Europa.

Waakzaam blijven

Amerika werd ooit – naar een bijbelse verwijzing - getypeerd als de “shining city on the hill”. Die typering is misschien nu verloren gegaan. Zoals bekend werd op 13 februari de (tweede) impeachment van oud-president Trump verworpen, omdat de vereiste twee derde meerderheid in de Senaat niet werd behaald. Of de Amerikaanse politiek in de nabije toekomst de huidige tribale verhoudingen tussen de twee grote partijen kan overstijgen is ongewis. Wellicht is een sprankje hoop te vinden in de woorden van de momenteel machtigste Republikein in Washington senator Mitch McConnell, die zelf tegen impeachment stemde: “There is no question, none, that President Trump is practically and morally responsible for provoking the events of the day”.

Laten wij, ook als oud-parlementariërs in Europa, waakzaam blijven!